Umowa kredytu z GE Money Bank Mieszkaniowy uznana za nieważną. Kolejna wygrana Frankowiczów z Bankiem BPH.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 15 września 2021 r. uznał umowę kredytu frankowego od Banku GE Money Bank Mieszkaniowy (obecnie Bank BPH) za nieważną. Sąd zasądził na rzecz kredytobiorców kwotę 54.028,31 PLN oraz 24.088,59 CHF wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie.

Kredyt frankowy od GE Money Bank Mieszkaniowy. Dowiedz się co było przedmiotem postępowania przed Sądem?

Przedmiotem postępowania przed Sądem była umowa kredytu zawarta z Bankiem GE Money Bank Mieszkaniowy (obecnie Bank BPH) w roku 2006 r. Zawarta umowa przewidywała udzielenie  kredytu indeksowanego do waluty frank szwajcarski w kwocie ponad 177 tys. zł.  

Kredyt indeksowany do CHF to umowa, w ramach której kwota kredytu jest ustalona w złotych, natomiast zadłużenie kredytobiorców względem banku (saldo kredytu) jest określane w walucie obcej (CHF). Uruchomienie kwoty kredytu jak i spłata rat kredytu odbywa się w złotych. Ustalenie wysokości zadłużenia kredytobiorcy w walucie obcej w przypadku kredytu indeksowanego następuje dopiero po wypłacie kwoty kredytu lub poszczególnych transz kredytu. Zasadniczo zatem kwota zadłużenia w walucie obcej nie jest znana kredytobiorcy w dacie podpisywania umowy kredytu frankowego z bankiem.

Elementem charakterystycznym zawartej umowy kredytu frankowego od GE Money Bank Mieszkaniowy  był sposób określenia kursów wykorzystywanych do przeliczeń walutowych w ramach umowy. Umowa kredytu przewidywała wykorzystanie w tym celu dwóch kursów – kursu kupna i kursu sprzedaży CHF publikowanych Tabeli kursowej Banku. Co istotne kursu kupna  CHF został zdefiniowany jako średni kurs NBP dla CHF minus marża kupna banku. Natomiast kurs sprzedaży CHF zdefiniowany został w zawartej umowie kredytu frankowego jako średni kurs NBP dla CHF plus marża sprzedaży banku. Zawarta Umowa kredytu frankowego nie przewidywała sposobu ustalenia wysokości marży kupna/sprzedaży banku.

W stanie faktycznym sprawy istotną okolicznością była ta, iż kredytobiorcy w roku 2008 (tj. 2 lata po zawarciu umowy kredytu frankowego) podjęli decyzje o podwyższeniu kwoty zaciąganego kredytu o ponad 50 tys. zł i w tym celu zawarli odpowiedni Aneks z Bankiem.

Bank BPH przegrywa w sprawie kredytu frankowego. Dowiedz się jakie dokładnie rozstrzygniecie wydał Sąd w sprawie dotyczącej Frankowiczów?

Sąd w wydanym przez siebie orzeczeniu ocenił zawartą umowę kredytu frankowego jako nieważną. Sąd Okręgowy w Szczecinie w treści uzasadnienia do wydanego orzeczenia podkreślił, iż przyczyną nieważności umowy kredytu nie była indeksacja kwoty kredytu kursem franka szwajcarskiego (CHF) jako taka. Sąd podkreślił bowiem, iż w jego ocenie w 2006 r. prawnie dopuszczalnym było zawarciem umowy kredytu indeksowanego lub waloryzowanego do waluty obcej.

W toku postępowania udało się jednak przekonać Sąd, iż zawarta umowa kredytu frankowego była sprzeczna z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszała interesy kredytobiorców. Dodatkowo kredytobiorcy nie posiadali rzeczywistej wiedzy co do zakresu ryzyk i potencjalnych konsekwencji związanych z zawarciem umowy kredytu indeksowanego do CHF. Postępowanie dowodowe przekonało Sąd, że bank wręcz zapewniał kredytobiorców, iż kredyt indeksowany do waluty obcej jest produktem bezpiecznym, zaś waluta frank szwajcarski (CHF) stabilną. Jak podkreślił Sąd w uzasadnieniu samo oświadczenie kredytobiorców, że są świadomi wahań kursu i wpływu na wysokość rat nie oznacza, że oświadczenie to obejmuje świadomość amplitudy wahań, skali wzrostu wysokości rat i salda kredytu, jakie się z tym wiążą. Sąd potwierdził również, iż zebrany materiał dowodowy uzasadnia ocenę, że Aneksu do Umowy kredytu frankowego nie pozbawiło kredytobiorców prawa do późniejszego kwestionowania ważności umowy.

Wydane orzeczenie cieszy także z tego powodu, iż Sąd rozpatrujący sprawę Banku BPH odrzucił stanowisko pozwanej, iż ewentualna wadliwość umowy kredytu frankowego winna prowadzić wyłącznie do wykreślenia z umowy zapisów o zastosowaniu marży kupna i marży sprzedaży Banku, co oznaczałoby automatycznie zgodę na indeksowanie kredytu kursem średnim CHF publikowanym przez NBP.

Warto odnotować, iż Sąd za uzasadnione uznał zastosowanie tzw. teorii dwóch kondykcji, która przewiduje, że w przypadku nieważności umowy, w tym nieważności umowy kredytu frankowego, powstają dwa stosunki prawne i każda ze stron moa roszczenie do drugiej o zwrot środków na podstawie przepisów bezpodstawnym wzbogaceniu. Co przy tym istotne pomimo upływu 15 lat od daty zawarcia Umowy kredytu indeksowanego do CHF w ocenie sądu roszczenie kredytobiorców o zwrot zapłaconych na rzecz GE Money Bank Mieszkaniowy (później Bank BPH) kwot nie uległo przedawnieniu.

Niewątpliwie dobrą wiadomością dla wszystkich Frankowiczów jest również krótki czas trwania postępowania toczonego przed Sądem I instancji. Pozew w sprawie został bowiem złożony w lipcu 2020 r., natomiast orzeczenie zapadło już we wrześniu 2021 r. tj. po zaledwie 14 miesiącach i to pomimo sytuacji związanej z COVID.